୧୯୯୪-୯୫ ମଧ୍ୟରେ ମହିଳା ଓ ଶିଶୁ ବିକାଶ ବିଭାଗ ଏକ ପୃଥକ ବିଭାଗ ଭାବରେ ସୃଷ୍ଟି କରାଯାଇଥିଲା | ଆରମ୍ଭରୁ, ଏହା ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ପରିକଳ୍ପିତ ଯୋଜନା ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ମାଧ୍ୟମରେ ଶିଶୁ ଏବଂ ମହିଳାଙ୍କ ସାମଗ୍ରିକ ବିକାଶ ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଆସୁଛି | ଏହା ମଧ୍ୟ ବରିଷ୍ଠ ନାଗରିକ ଏବଂ ଭିନ୍ନକ୍ଷମଙ୍କ ପାଇଁ ଯୋଜନା ସହିତ କାର୍ଯ୍ୟ କରେ | ଏହି ବର୍ଷ ମମତା, ଭୀମଭୋଇ ସମର୍ଥ ଅଭିଯାନ ଭଳି କିଛି ନୂତନ ଯୋଜନାର ଶୁଭାରମ୍ଭ ଏବଂ ଆଇସିଡିଏସ ର ବିକେନ୍ଦ୍ରୀକରଣ ଆହାର ପ୍ରୋଗ୍ରାମକୁ ଦୃଢ କରିବା ଭଳି ବ୍ୟବସ୍ଥିତ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଦେଖାଗଲା | କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଶିଶୁ, ମହିଳା ଏବଂ ଭିନ୍ନକ୍ଷମ ଏବଂ ବରିଷ୍ଠ ନାଗରିକଙ୍କ ସଶକ୍ତିକରଣ ଏବଂ ଅଧିକାର ଉପରେ ଜାରି ରହିଛି |

ସଂଗଠନ

ମହିଳା ଓ ଶିଶୁ ବିକାଶ ବିଭାଗର ଏକ ମିଶ୍ରିତ ନିର୍ଦ୍ଦେଶାଳୟ ଅଛି ଏବଂ ଏହାକୁ ତେରଟି ବିଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି | ଅଧିକାରୀଙ୍କ ଡିରେକ୍ଟୋରୀ ଆନେକ୍ସର -୧ ରେ ଅଛି |

ପ୍ରତ୍ୟେକ ଜିଲ୍ଲାରେ ଜିଲ୍ଲାପାଳ ଏବଂ ପ୍ରତ୍ୟେକ ସବ-ଡିଭିଜନରେ ଏକ ସବ୍-ଡିଭିଜନାଲ ସାମାଜିକ କଲ୍ୟାଣ ଅଧିକାରୀ (ଏସଏସଡବ୍ଲୁଓ) କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ ଜିଲ୍ଲା ସାମାଜିକ କଲ୍ୟାଣ ଅଧିକାରୀ (ଡିଏସଡବ୍ଲୁଓ) ସହିତ ବିଭାଗର ଏକ ବିସ୍ତୃତ କ୍ଷେତ୍ର ଗଠନ ରହିଛି |ଏହା ବ୍ୟତୀତ, ବ୍ଲକ ସ୍ତରରେ ସାମାଜିକ ଶିକ୍ଷାଗତ ସଂଗଠକ (ଏସଇଓ) ଏବଂ ଲେଡି ସୋସିଆଲ୍ ଏଜୁକେସନାଲ୍ ଅର୍ଗାନାଇଜର୍ସ (ଏଲଏସଇଓ) ଅଛନ୍ତି ଯେଉଁମାନେ ସାମାଜିକ କଲ୍ୟାଣ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବାରେ ବ୍ଲକ ପ୍ରଶାସନକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରନ୍ତି | ଜିଲ୍ଲାରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଆଇସିଡିଏସ୍ ପ୍ରକଳ୍ପ ଶିଶୁ ବିକାଶ ପ୍ରକଳ୍ପ ଅଧିକାରୀ (ସିଡିପିଓ) ଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ, ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପକୁ ୫-୬ ସେକ୍ଟରରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି।ପ୍ରତ୍ୟେକ କ୍ଷେତ୍ର ଜଣେ ସୁପରଭାଇଜରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ, ଯିଏ ଗ୍ରାମ ସ୍ତରରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା ୨୦-୨୫ ଅଙ୍ଗନୱାଡି କେନ୍ଦ୍ର (ଏଡବ୍ଲୁସି) ର କାର୍ଯ୍ୟର ତଦାରଖ କରନ୍ତି | ବିଭାଗର ପାଞ୍ଚଟି ବିଧି ବ୍ୟବସ୍ଥା ଅଛି।

• ରାଜ୍ୟ ମହିଳା ଆୟୋଗ (ଏସସିଡବ୍ଲୁ)
• ଶିଶୁ କଲ୍ୟାଣ ପାଇଁ ରାଜ୍ୟ ପରିଷଦ (ଏସସିସିଡବ୍ଲୁ), ରାଜ୍ୟ ସାମାଜିକ କଲ୍ୟାଣ ବୋର୍ଡ (ଏସଏସଡବ୍ଲୁବି),
• ଅକ୍ଷମ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ପାଇଁ ରାଜ୍ୟ କମିଶନର (ଏସସିପିଡି)
• ଶିଶୁ ଅଧିକାର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ରାଜ୍ୟ କମିଶନର (ଏସସିପିସିଆର) |